Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Hakkında

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile deniz taşımacılığı ile gemi imal ve inşa faaliyetlerinde vergi istisnasına ilişkin düzenlemelerde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu düzenlemeler KDV Kanununun 13. maddesinin (a) ve (b) bentlerinin uygulamasına ilişkindir.

13. Maddenin (a) Bendinin Uygulaması Hakkındaki Değişiklikler

KDV Kanununun 13. Maddesinin (a) bendindeki istisnayı üç farklı başlık altında ele almak mümkündür:

1.Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri,

2.bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler,

3. faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler

Değişiklik Hakkındaki Tebliğin 4. Maddesi ile yapılan değişiklikte, teslim sırasında KDV istisnası kapsamına giren araç ve tesisleri sayan kısımlar değiştirilmiş ve daha ayrıntılı olarak yeniden düzenlenmiştir. Yeni düzenlemenin deniz araçlarını kapsayan kısmı şu şekildedir:

“Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları kapsamına, tanker gemileri, kuru dökme yük gemileri, konteyner gemileri, Ro-Ro gemileri, kruvaziyer tipi yolcu gemileri, feribot, deniz otobüsü, balıkçı gemileri gibi araçlar ile bunların ana motorları girmektedir. Ayrıca yüzer tesis ve araçlar da istisna kapsamındadır. İnşa halinde gemi olarak tanımlanan tekne kabuğu teslimleri de bu kapsamda KDV’den istisnadır.

Yük taşıma amaçlı olmayan, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan, ilgili mevzuata göre özel tekne ve özel yat kapsamında ve gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçları istisnadan yararlanacak deniz taşıma araçları kapsamına girmemektedir. Bu araçların gövde boyunun 24 metreyi aşması halinde bunların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi faaliyetinde bulunanlar tarafından temininde istisnadan yararlanılması mümkün olup, özel kullanıma yönelik olarak temininde ise istisnadan yararlanılamayacağı tabiidir.

Deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları, yelkenli tekneler, şişme bot gibi araçların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Yüzer tesis niteliğinde olmayan balık çiftlikleri, su ürünleri üretme tesisleri ve benzerleri de istisna kapsamında değerlendirilemez.

Ayrıca, tarak gemisi, yangın söndürme gemisi, kılavuz botu, palamar botu, petrol toplama gemisi gibi deniz hizmet araçları istisna kapsamına girmemektedir.”

Değişikliğin 6. maddesinde, faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetlere yönelik istisna hakkında, 4. Maddeye paralel bir değişiklikle, imal ve inşa faaliyetlerinin ilişkin olduğu araçları sayan kısım değiştirilmiştir.

Bu maddedeki değişikliği şu şekilde özetleyebiliriz: Öncelikle istisna, yük veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımlarında uygulanacaktır. Eğer imal ve inşa edilen araçlar yük taşıma amaçlı değil, gezi; eğlence,spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerdekullanılan, ilgili mevzuata göre özel tekne veözel yat kapsamında ve gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçlarındansa, bu imal ve inşa ile ilgili mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanmaz.

Bu araçlardan gövde boyu 24 metreyi aşanların imal ve inşasına ilişkin mal ve hizmet alımlarında ise istisna uygulanması mümkündür ve araçların ticari veya özel kullanıma yönelik olup olmadığı imalat aşamasında belli olmadığından istisna uygulamasına etkisi bulunmamaktadır. Ancak istisna kapsamında imal ve inşa edilen araçların tesliminde istisna uygulanabilmesi için alıcının faaliyetinin bu araçların
kiralanması ve çeşitli şekillerde işletilmesi olması şartının sağlanması gerekmektedir.

13. Maddenin (b) Bendinin Uygulanması Hakkındaki Değişiklikler

KDV Kanununun 13. maddesinin (b) bendinde, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar ile özel tekne ve yatlar hariç olmak üzere deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerin KDV’den istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Değişik Hakkındaki Tebliğin 7. maddesinde bu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenmiştir.

Bir hizmetin (13/b) maddesindeki istisnanın kapsamına girebilmesi için hizmetin, 1. liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde verilmesi, 2. yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ile hava taşıma araçları için yapılması gerekmektedir. Değişikliğin devamında istisna kapsamına giren hizmetler, istisna kapsamında yer alan alanlar ve istisna kapsamındaki araçlar ayrıntılı biçimde açıklanmaktadır. Değişiklik istisna kapsamına giren araçları aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır.

“İstisnanın kapsamına,

-Yük taşımaya elverişli deniz taşıma araçları,

-Yolcu taşımaya elverişli gövde boyu 24 metreyi aşan özel kullanıma yönelik olmayan deniz taşıma araçları,

-Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli hava taşıma araçları girmektedir.

3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinde 7524 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeye göre gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar, özel tekne ve özel yatlar deniz taşıma aracı olarak kabul edilmediğinden bu araçlara limanlarda verilen hizmetler istisna kapsamına girmemektedir.”

Değişikliğin devamında istisna kapsamında yer alan hizmetler tespit edilmektedir. Özetle yukarıda sayılan araçlara verilecek tahmil, tahliye ve römorkaj hizmetleri ile seyrüsefere ilişkin verilen temizlik ve güvenlik hizmetleri; yükün aktarılması hizmetleri, vinç ve kilitleme, bağlama hizmetleri ve tebliğde sayılan diğer hizmetler istisna kapsamına girmekteyken; bu araçlara gelenlere verilen yeme, içme, konaklama gibi hizmetler ile konyetner içi bağlama/çözme hizmeti, ardiye, konteyner dolum/boşaltma gibi konteynere ilişkin hizmetler istisna kapsamında değildir.

İstisna sadece hizmetleri kapsamakta olup, mal teslimleri bu istisna kapsamına girmemektedir.

Söz konusu değişikliğin geri kalan kısmında ise istisnanın uygulaması, beyan şekli, iade usulü ile ilgili hükümler yer almaktadır.

Yürürlük Hakkındaki Hükümler

KDV Kanununun 13. maddesinin (b) bendine ilişkin yapılan değişiklikler, 1/9/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, geriye etkili olarak uygulanacaktır.

13. maddenin uygulaması hakkındaki değişiklikleri için istisnai hükümler yer almadığından, değişiklikler tebliğin yayımı tarihinden itibaren geçerli olacaktır.