Kızıl Deniz’deki Güvenlik Tehditleri ve Deniz Taşımacılığı Üzerindeki Etkileri

Kızıl Deniz, dünya deniz taşımacılığı için stratejik bir geçiş noktası olan Suez Kanalı’nın güneyinde yer almaktadır.Konumu sebebiyle, aralık ayından itibaren Yemen’deki Husilerin Babu’l Mendeb Boğazı’ndan İsrail limanlarınagiden tüm gemilere yönelik gerçekleştirdikleri saldırılar, uluslararası ticaret üzerinde geniş çaplı etkilere nedenoldu. Bu saldırılar genellikle füzeler ve insansız hava araçları kullanılarak gerçekleştirildi. Başlangıçta hedeftegenellikle İsrail limanlarına gitmekte olan ticari gemiler olsa da, İsrail ile herhangi bir bağlantısı olmayan diğerülkelerin bayraklı gemileri de saldırıya uğradığı için ticaret üzerindeki tehdit daha da büyüdü.

Daha spesifik olmak gerekirse, yapılan saldırılar, önde gelen şirketleri ve endüstri liderlerini de etkilemiş ve BP gibibüyük petrol şirketleri, Kızıl Deniz üzerinden nakliye operasyonlarını askıya almış, aynı şekilde Maersk, Hapag-Lloyd ve MSC gibi önde gelen nakliye şirketleri de Kızıl Deniz’i kullanmama kararı almıştır.

Yaşanılan tehdit karşısında, nakliye şirketlerinin önünde iki seçenek bulunmaktadır: Kızıldeniz üzerinden geçişriskiyle ve artan sigorta maliyetleriyle yüzleşmek ya da gemilerini başka yöne çevirmek. Ancak her iki seçenek deyüksek maliyet riski taşımaktadır; çünkü Kızıldeniz üzerinden nakliye yapmak ek sigorta maliyetlerini artırırken,gemileri Afrika çevresine yönlendirmek de gecikme riskini beraberinde getirmektedir. Bahse konu, savaş riskisigorta primlerinde ise bu sebeplerden ötürü fark edilir bir artış olmuştur. Aralık ayının başında bir geminindeğerinin sadece %0.07’sini oluşturuyordu; ancak son günlerde bu oran %0,5 ila %0,7 arasına çıktı.

Saldırıların hukuki boyutundan bahsetmek gerekirse, BIMCO’nun CONWARTIME veya VOYWAR maddeleri,gemi sahiplerine ve gemiyi kiralayanlara belirli durumlarda nasıl hareket edeceklerini belirleme esnekliğisağlamaktadır. VOYWAR 2013 kapsamında, yükün yüklenmesine başlanmadan önce, Mal Sahipleri, Kaptanınkararına göre Gemiyi, yükü, mürettebatı veya Gemideki diğer kişileri Savaş Risklerine maruz bırakacaksa, kirasözleşmesini iptal edebilir veya ifa etmeyi reddedebilir. Mal Sahipleri öncelikle Gemiyi Kiralayanlara yükleme veyaboşaltma için alternatif bir güvenli liman belirleme fırsatı vermelidir. Savaş Risklerine maruz kalma, yükünyüklenmeye başlamasından sonra ortaya çıkarsa, Mal Sahipleri Kiracılara daha uzun bir rota izleneceğinibildirebilirler.

BIMCO’nun CONWARTIME veya VOYWAR maddeleri, taraflar arasında adil bir denge sağlamayı hedeflerken,gemi, mürettebat ve yük güvenliğini de öncelikli tutma amacını taşımaktadır. Bu sebeple, Güney Kızıldeniz’deHusilerin tehditlerinden dolayı gemi sahipleri, Savaş Riskleri Maddelerini gözden geçirmeli ve gemilerini tehlikeyeatmamak için rotalarını dikkatlice değerlendirmelidir.